Το πνεύμα της Συνόδου κατά τον Άγιο Παϊσιο

Του Αιμίλιου Πολυγένη

Ανέγνωσα σήμερα το κείμενο του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου, ο οποίος χρησιμοποιεί λόγους του Αγίου Παϊσίου σχετικά με την αντιμετώπιση των εκκλησιαστικών θεμάτων.

Θα ήταν πολύ κουραστικό να δημοσιεύσουμε πολλές απόψεις του Αγίου Παϊσίου, Αγίου Πορφυρίου κτλ, ώστε να δούμε όλη την πλευρά του θέματος και όχι κόψε - ράψε.

Ο Σεβασμιώτατος, δημοσιεύσε λόγους του Αγίου από το βιβλίο "(Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι, Μέ πόνο καί ἀγάπη γιά τόν σύγχρονο ἄνθρωπο, ἔκδ. Ἱερόν Ἡσυχαστήριον «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, τόμος Α΄, σελ. 322-324).

Πιστεύω ότι Σεβασμιώτατος θα διάβασε και τα αμέσως επόμενα κεφάλαια (σελ. 324 - 330) με υπότιτλο "Αξιώματα και ανθρώπινη δόξα" και "Η διοίκηση στην Εκκλησία".

Δεν θα σχολιάσω το κείμενο του Σεβασμιωτάτου, αν παρουσιάζει με την δική του οπτική πλευρά τα γεγονότα ή τι προσπαθεί να πει μέσα από αυτό το κείμενο.

Ο Άγιος Παϊσιος στην αμέσως επόμενη σελίδα που αναφέρεται ο Σεβασμιώτατος, μεταξύ άλλων υπογράμμιζει: "Σε τι θα με ωφελούσε αν μπορούσα να γίνω από μοναχός ιερομόναχος, δεσπότης, πατριάρχης; Θα με βοηθούσαν τα αξιώματα να σωθώ ή θα ήταν μεγάλο βάρος σε έναν αδύνατο Παϊσιο και θα με γκρέμιζαν στην κόλαση;".

Επίσης, σύμφωνα με τον Άγιο Παϊσιο, έχουμε πλήθος Αγίων Πατέρων που απέφευγαν τις ευθύνες, ηγουμενίες, ιερωσύνη και αρχιερωσύνη.

"Οι Άγιοι Πατέρες, παλιά έφευγαν στην έρημο πρώτα και ερημώνονταν από τα πάθη τους με τον αγώνα τους. Χωρίς σχέδια και προγράμματα δικά τους αφήνονταν στα χέρια του Θεού και απέφευγαν τα αξιώματα και την εξουσία" - τονίζει χαρακτηριστικά ο Άγιος Παϊσιος.

Τι μας λέγει στη συνέχεια (σελ. 329) ο Άγιος Παϊσιος, περί της λειτουργίας της Συνόδου; Το μόνο σίγουρό είναι ότι δεν μιλά για Πρωτείο Διοικήσεως!

"Η Ορθόδοξη Εκκλησία πάντα λειτουργούσε με Συνόδους. Το Ορθόδοξο πνεύμα είναι να λειτουργεί η Σύνοδος στην Εκκλησία και η Γεροντική Σύναξη στα Μοναστήρια. Ο Αρχιεπίσκοπος και η Σύνοδος να αποφασίζουν μαζί, ο Ηγούμενος η Ηγουμένη και το Ηγουμενοσυμβούλιο να αποφασίζουν μαζί. Ο Αρχιεπίσκοπος είναι πρώτος μεταξύ ίσων. Και ο Πατριάρχης δεν είναι Πάπας, έχει τον ίδιο βαθμό με τους υπόλοιπους Ιεράρχες. Ενώ ο Πάπας έχει άλλο βαθμό - κάθεται ψηλά και του φιλούν το πόδι! Ο Πατριάρχης κάθεται μαζί με τους άλλους Ιεράρχες και συντονίζει" - αναφέρει ο Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης.

Επίσης ο Άγιος προσθέτει χαρακτηριστικά: "Δεν μπορεί ο Αρχιεπίσκοπος η ένας Ηγούμενος να κάνει ότι θέλει. Φωτίζει ο Θεός τον έναν Ιεράρχη η προϊστάμενο για το ένα θέμα, τον άλλο για το άλλο. Βλέπεις, και οι τέσσερεις Ευαγγελιστές συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον. Έτσι και εδώ λέει την γνώμη του ο καθένας, και όταν υπάρχει αντίθετη γνώμη, καταχωρίζεται στα πρακτικά. Γιατί, όταν πρόκειται για μια απόφαση αντίθετη με τις εντολές του Ευαγγελίου και ένας δεν συμφωνεί, αν δεν ζητήσει να καταχωριστή η γνώμη του, θα φαίνεται ότι συμφωνεί. Αν δεν συμφωνεί και υπογράψει, χωρίς να καταχωριστή η γνώμη του, κάνει κακό και φέρει ευθύνη, είναι ένοχος. Ενώ, αν πει την γνώμη του, και η πλειοψηφία να είναι αντίθετη, αυτός είναι εντάξει απέναντι στον Θεό. Αν στην Εκκλησία δεν λειτουργεί σωστά η Σύνοδος ή στα Μοναστήρια ή Σύναξη, τότε, ενώ μιλούμε για ορθόδοξο πνεύμα, έχουμε παπικό."

Ο λόγος του Αγίου Παϊσιου θα έλεγα ότι είναι πιο επίκαιρος από ποτέ, αφού στην Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, δεν υπήρξε ομοφωνία σχετικά με το θέμα της Ουκρανίας.

Τελικά, το τι κάνει κακό στην Εκκλησία το διευκρινίζει και πάλι ο Άγιος Παϊσιος, στις αμέσως προηγούμενες σελίδες του βιβλίου, λέγοντας: "Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν έχει καμία έλλειψη. Η μόνη έλλειψη που παρουσιάζεται, είναι από εμάς τους ίδιους, όταν δεν αντιπροσωπεύουμε σωστά την Εκκλησία, από τον πιο μεγάλο στην Ιεραρχία μέχρι τον απλό πιστό...Η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού και Αυτός την Κυβερνάει".